Αρθρο του Γιώργου Ανωμερίτη στην "Ελευθεροτυπία"
«Αναθεώρηση ανατροπής και προοπτικής»
Άρθρο Γιώργου Ανωμερίτη – Βουλευτή ΠΑ.ΣΟ.Κ. Β΄ Αθήνας
(ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 01.02.06)
Όταν πριν από πολλά χρόνια δημοσίευα ένα άρθρο με προτάσεις, συνταγματικής αναθεώρησης οι οποίες στόχευαν στον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης, ποτέ δεν πίστευα ότι θα δεχόμουν μαζί με τις θετικές κρίσεις του Ανδρέα Παπανδρέου τις σφοδρές αντιρρήσεις του κομματικού κατεστημένου. Κι αυτό γιατί και τότε θεωρούσα ως βάση της οποιαδήποτε προόδου του τόπου την καθιέρωση ως πάγιου εκλογικού συστήματος την απλή αναλογική.
Η πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος, μου έφερε στη μνήμη το άρθρο εκείνο, γιατί για μια ακόμα φορά τα κόμματα εξουσίας καλούνται να συζητήσουν για επιμέρους βελτιώσεις διατάξεων που έχουν χιλιοσυζητηθεί και οι οποίες δεν απασχολούν το λαό και τα συμφέροντά του. Είναι αξιοσημείωτο ότι κατά την πρόσφατη αναθεώρηση (2001) έγιναν παρεμβάσεις σε 180 διατάξεις, 54 άρθρων μέσα από ευρύτατες διαβουλεύσεις και συζητήσεις. Μια ακόμη συνταγματική αναθεώρηση θα μπορούσε να αιτιολογηθεί, αν επιδεικνύαμε πολιτικό θάρρος για να ξεπεράσουμε το μεταπολιτευτικό πεδίο ισορροπιών εξουσίας. Όσες διατάξεις κι αν βελτιώσουμε, η κακοδαιμονία του ελλειμματικού και αναχρονιστικού κράτους δεν πρόκειται να μεταβληθεί. Χωρίς μεταβολή βασικών παραμέτρων του πολιτικού συστήματος, δεν μπορούμε να μιλάμε για νέα για τον τόπο εποχή.
Τρεις πρέπει να είναι θεματικά οι παρεμβάσεις ανατροπής του σημερινού μεταπολιτευτικού σκηνικού.
1.- Συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής, ως πάγιου εκλογικού συστήματος.
Αυτό σημαίνει αναθεώρηση του άρθρου 54 του Συντάγματος, το οποίο θα πρέπει να καθιερώνει την απλή αναλογική ως πάγιο εκλογικό σύστημα και τις εκλογικές περιφέρειες σύμμετρες ανά την χώρα με πέντε έδρες ανά περιφέρεια. Το κύριο επιχείρημα ότι "η καθιέρωσή της θα διαλύσει το κράτος λόγω μη βιώσιμων κυβερνήσεων" μόνο θυμηδία σήμερα προκαλεί, αφού οι μονοκομματικές κυβερνήσεις το έχουν διαλύσει και διαφθείρει με τις ιδιοκτησιακές συμπεριφορές τους. Αντιθέτως, το κράτος μπορεί να ενισχυθεί θεσμικά, είτε με μόνιμους υφυπουργούς ή γραμματείς σε σημαντικούς τομείς, τους οποίους φυσικά θα επιλέγει η Βουλή, είτε με στελέχη διοίκησης αποτελεσματικής θητείας στις επιχειρήσεις του από την αγορά, είτε με ενίσχυση της αυτοδιοίκησης.
2.- Θητείες σε όλα τα αιρετά όργανα
Θα πρέπει να καθιερωθούν συνταγματικά θητείες για όλες τις προβλεπόμενες θέσεις, όπως συμβαίνει με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Επανεκλογή του αυτού προσώπου πέραν των τριών θητειών θα πρέπει να μην επιτρέπεται για τους βουλευτές, Νομάρχες, Δημάρχους κ.λ.π.. Το σημαντικότερο πολιτικό πρόβλημα της χώρας είναι η ανανέωση του πολιτικού δυναμικού της και όχι η ανακύκλωση και η οικογενειοκρατία. Η άρση της μονιμότητας δεν είναι θέμα των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά των πολιτικών εκείνων, οι οποίοι από πολιτικοί διαχειριστές, γίνονται ιδιοκτήτες εξουσίας μόνιμοι πολιτικοί εκφραστές συμφερόντων. Καιρός να εμπιστευτούμε τις νεώτερες γενιές, να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της πολιτικής.
3.- Ασυμβίβαστη η σχέση βουλευτικής και υπουργικής ιδιότητας
Στην οργάνωση και τις λειτουργίες της πολιτείας έχουν επέλθει στρεβλώσεις. Στην πράξη η εκτελεστική εξουσία νομοθετεί και η Βουλή επικυρώνει καθώς ο βουλευτής - υπουργός, ούτε στο νομοθετικό έργο συμμετέχει, αλλά ούτε και στο εκτελεστικό αποδίδει, αφού οι εκλογικές του υποχρεώσεις μειώνουν τις δυνατότητες επιτελικής διοικητικής παρέμβασης. Η σημερινή λειτουργία οδηγεί σε πολιτικά στελέχη μερικής απασχόλησης, αφού ούτε νομοθετικά, ούτε εκτελεστικά μπορούν πλήρως να ενεργοποιηθούν και να προσφέρουν. Είναι αυτονόητο ότι η εκτελεστική εξουσία στο σύγχρονο κράτος θα υπηρετείται από πολιτικά στελέχη (όχι απρόσωπους τεχνοκράτες) με πολιτική ή κοινοβουλευτική εμπειρία με κύριο στόχο την μεγιστοποίηση τα επιτυχίας του πολιτικού και διοικητικού τους έργου.
Γνωρίζω ότι η αποδοχή προτάσεων ανατροπής του πολιτικού σκηνικού της μεταπολίτευσης δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτό από τους μηχανισμούς εξουσίας. Έχοντας όμως απαλλαγεί με αγώνες, από το παλάτι, το στρατοκρατισμό και το δεξιό παρακράτος, μήπως πρέπει επιδεικνύοντας πολιτική αυτοκριτική να απαλλάξουμε το κράτος από μηχανισμούς που δεν μπορούν πλέον να προσφέρουν; Στην εποχή των παγκοσμιοποιημένων αγορών, όπου κοινωνικές και δημοκρατικές κατακτήσεις κινδυνεύουν, η δημιουργία πολιτικών μηχανισμών, συναινετικών και σύγχρονων, συνεχώς ανανεούμενων και διακριτών, ίσως έδιναν μια διέξοδο και ελπίδα για το μέλλον στο Λαό, από τον οποίο πηγάζουν και για τον οποίο ασκούνται όλες οι εξουσίες.