Αναβάθμιση και αναδιάρθρωση της ναυτικής εκπαίδευσης
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΩΜΕΡΙΤΗΣ
Βουλευτής ΠΑ.ΣΟ.Κ., Β΄ ΑΘΗΝΩΝ
Ναυτική Εκπαίδευση και
Ελληνική Ναυτιλία
Ομιλία
στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων επί του σχεδίου νόμου
«Αναβάθμιση και αναδιάρθρωση της ναυτικής εκπαίδευσης»
ΑΘΗΝΑ
2 Μαρτίου 2006
Α.- Έχω πολλές φορές τονίσει ότι ναυτιλία είναι οι άνθρωποί της και όχι τα τραπεζικά δάνεια, τα σίδερα κι οι μηχανές των πλοίων. Ψυχή της ναυτιλίας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της κι αν θέλουμε να έχουμε πρωτοπόρο ναυτιλία σ’ αυτό το δυναμικό πρέπει να επενδύσουμε.
Η ελληνική ναυτιλία αποτελεί τον πιο δυναμικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας, κυριαρχεί μεταξύ των ναυτιλιακών δυνάμεων του κόσμου, διαδραματίζοντας κυρίαρχο ρόλο στις παγκόσμιες μεταφορές. Στόχος μας πρέπει να είναι η προώθηση των πολιτικών της «ποιοτικής ναυτιλίας», διατήρησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της, η ανύψωση του κύρους της στους διεθνείς οργανισμούς, η ενίσχυση της ελληνικότητας του νηολογίου μας μέσα από πολιτικές ενίσχυσης του ελληνικού ναυτεργατικού δυναμικού.
Ελληνική ναυτιλία, χωρίς έλληνες εφοπλιστές, αξιωματικούς και ναύτες δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο (Greek Clause) έχει δημιουργήσει επί πολλά χρόνια ένα εξαιρετικού δικαίου πλαίσιο στήριξης της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού νηολογίου, με βάση το υψηλής ποιότητας ελληνικό ναυτικό στοιχείο. Οι άνθρωποί του θα πρέπει να συνεχίσουν να είναι ο φάρος του πολύχρονου ταξιδιού της εθνικής ναυτιλιακής πολιτικής.
Όσοι δεν πιστεύουν στην ποιοτική ναυτιλία, στο διαχρονικό εθνικό ναυτιλιακό σύστημα, στους έλληνες αξιωματικούς και ναυτικούς, στα πλεονεκτήματα του γαλανόλευκου νηολογίου, ας υπηρετήσουν τις ποικίλες χώρες ευκαιρίας, ως νέοι «πειρατές» του εύκολου κέρδους, της καταστροφής του θαλάσσιου περιβάλλοντος, των ανθρωπίνων αξιών της χώρας, μακριά από την ελληνική ναυτική παράδοση της πιο ναυτικής χώρας του κόσμου. Θέλουμε να είμαστε ναυτικός λαός με έλληνες στις εταιρίες, τα πλοία και όχι ναυτικός λαός υπό σημαία ευκαιρίας.
Β.- Βασικός συντελεστής της ναυτιλιακής μας υποδομής ήταν και παραμένει η ναυτική εκπαίδευση. Κύριο μέλημά μας πρέπει να είναι η παραγωγή ικανών στελεχών για τη στελέχωση των πλοίων μας. Η νέα γνώση, η τεχνολογία, η εξειδίκευση, τα διεθνή πρότυπα απαιτούν επαγγελματικές δεξιότητες από ανθρώπινο δυναμικό υψηλής εκπαίδευσης. Αυτό εκφράστηκε πολλές φορές μέσα από την εξέλιξη της δομής και της λειτουργίας της ναυτικής εκπαίδευσης και τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της ναυτικής εκπαίδευσης και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας το 2003. Πρέπει όμως να ξεκαθαρίσουμε ότι το ναυτιλιακό σύστημα εκπαίδευσης για την παραγωγή αξιωματικών, θα αποτελεί ευθύνη της πολιτείας, θα είναι τριτοβάθμιο και δημόσιο, υπό την ευθύνη του Υ.Ε.Ν. και θα παρέχει παιδεία ναυτικών δεξιοτήτων και ναυτιλιακής κατάρτισης. Θα είναι ένα σύστημα εκπαίδευσης για στελέχη της θάλασσας και όχι γενικής παιδείας για επαγγέλματα της στεριάς. Η ναυτική μας εκπαίδευση πρέπει να είναι Ανώτατη, με μεταπτυχιακή πρόσβαση σε εξειδικευμένα ναυτιλιακά τμήματα, με αξιολόγηση και πιστοποίηση, χωρίς ψευδεπίγραφους τίτλους ισοτιμίας με πανεπιστημιακά ιδρύματα του Υπουργείου Παιδείας και τίτλους ξηράς. Η ναυτική εκπαίδευση είναι υπόθεση της Πολιτείας, σε συνεργασία με τις ναυτιλιακές εταιρίες και τα συνδικάτα. Δεν είναι πάντως υπόθεση ούτε των εφοπλιστών μόνο, ούτε των συνδικαλιστών. Είναι υπόθεση όλων. Είναι εκπαίδευση βασική και κατά στάδια, μεικτή στο θρανίο και στο πλοίο, υπηρεσίας εν πλω, διοίκησης επιχειρήσεων, προωθημένης τεχνολογίας και οικολογικής τεχνογνωσίας. Μια εκπαίδευση με πρόσβαση στα διεθνή κέντρα Γνώσης και Υπηρεσιών, ναυτιλιακής έρευνας, μια ανώτατη εκπαίδευση ικανοτήτων και δυνατοτήτων για τον ελληνικό και παγκόσμιο στόλο. Υπενθυμίζω ότι το 2015 ο παγκόσμιος στόλος, του οποίου το 20% είναι πλοία ελληνικών συμφερόντων, θα έχει έλλειμμα 46.000 αξιωματικών, ενώ το 2020 θα είμαστε ικανοποιημένοι, αν στα ελληνικά πλοία έλληνας θα είναι μόνο ο Πλοίαρχος Α ή ο Μηχανικός Α. Γι’ αυτό σήμερα έχουμε υποχρέωση να ανατρέψουμε την πορεία αυτή.
Γ.- Το σχέδιο νόμου, το οποίο εισάγει σήμερα η Κυβέρνηση, είναι νόμος διάλυσης της ναυτικής εκπαίδευσης. Αντίθετα με τον τίτλο του, υποβαθμίζει και αποδιαρθρώνει τη ναυτική εκπαίδευση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, από το σύνολο των άρθρων του, μόνο ένα ασχολείται με τους σπουδαστές και κανένα με το σύστημα σπουδών. Η Επιτροπή, η οποία συνέταξε το βασικό κείμενο, αποτελείτο από άσχετους με τη ναυτιλία καθηγητές Τ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι., η οποία μετά από 12 συνεδριάσεις, υπέβαλε κείμενο έντονων διαφωνιών των μελών της, επί του οποίου τελικά διαφώνησαν όλοι οι φορείς της ναυτιλίας. Δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι μελέτες, οδηγίες και απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΙΜΟ και οι θέσεις της STCW/95. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο καθηγητοκεντρικό, στο οποίο οι γνώσεις περί πλοίων και θάλασσας ντύνονται με την τήβεννο διδακτορικών τίτλων, προκαλώντας μειδιάματα ακόμα και στους πλέον ακραίους νεοφιλελεύθερους εφοπλιστές….
Φυσικά, η Ν.Δ. παγιδευμένη στις προεκλογικές λαϊκίστικές της παλινωδίες, καθοδηγεί το νυν Υπουργό σε λάθος δρόμο, ο οποίος προσπαθεί κάτι να εισηγηθεί για τις Α.Ε.Ν. στο άρθρο 1 αλλά δεν μπορεί. Η Ν.Δ. στο πρόγραμμά της, αλλά και στη Βουλή το 2002 δήλωνε ότι «οι Α.Ε.Ν. θα μετατραπούν σε Α.Ε.Ι.». Σήμερα λέει, ότι ο απόφοιτος Α.Ε.Ν. μετά από 9 χρόνια που θα γίνει πλοίαρχος ή μηχανικός Α΄ (στην πράξη σε 10-13 χρόνια), τότε θα τον λογίζουμε ως απόφοιτο Τ.Ε.Ι. Δηλαδή, όταν θα βγαίνει στη σύνταξη (οι ναυτικοί δικαιούνται σύνταξης μετά από 13 ½ χρόνια θαλάσσιας υπηρεσίας), τότε θάναι απόφοιτος Τ.Ε.Ι. !! Αυτό σημαίνει υποβάθμιση του απόφοιτου Α.Ε.Ν., όταν αποφοιτά με βαθμό ικανότητας πλοιάρχου ή μηχανικού Γ και όχι αναβάθμιση.
Σε συνδυασμό με αποφάσεις του Υπ. Παιδείας να ετοιμάζεστε για κατάργηση των Α.Ε.Ν. Στην πράξη, οδηγείτε (στην καλύτερη περίπτωση) σε εξαφάνιση όλες τις περιφερειακές Α.Ε.Ν., πλην εκείνων ίσως του Ασπρόπυργου και της Μηχανιώνας.
Η ναυτιλιακή βιομηχανία, την ώρα που δημιουργείται για τους νέους Ωκεανός Ευκαιριών, νέες συνθήκες ασφάλειας και δημιουργίας οικογένειας, την ώρα που η παραγωγική ζωή στη θάλασσα είναι η υψηλότερη σήμερα αμοιβόμενη εργασία για νέους, εμείς κλείνουμε, σε μια εποχή ανεργίας, τους δρόμους προς τα θαλάσσια επαγγέλματα στους νέους. Ταυτόχρονα, θέματα, τα οποία έχουμε ψηφίσει από το 2003, συμβατά με την εποχή μας και το ναυτικό επάγγελμα δεν προωθούνται : Η εκπαίδευση εξ’ αποστάσεως ( Distance Learning ), η ανοιχτή εκπαίδευση επί πλοίου ( on board training ) και το e- learning, φαίνεται να έχουν εγκαταλειφθεί από τη «νέα διακυβέρνηση».
Δ.- Το σχέδιο νόμου αυτό, του οποίου η απόσυρση υπήρξε καίριο αίτημα της ναυτεργατικής απεργίας, έρχεται αμέσως μετά την επιστράτευση των ναυτικών. Η ενέργεια αυτή αποτελεί δεύτερη πρόκληση προς το ναυτικό κόσμο, μετά από εκείνη κατά την κατάθεση του νομοσχεδίου με την οποία επιχειρήσατε την κατάργηση των αυξημένων συντάξεων, την οποία εμείς χορηγήσαμε το 2002.
Η επίταξη εργασίας, η οποία προβλέπεται από το άρθρο 22 παρ. 4 του Συντάγματος που ψηφίσαμε το 2001, αποτελεί έσχατη λύση για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Επειδή όμως πολλοί ξεχνάμε, να θυμίσω ότι το 2002, η επίταξη έγινε μετά από πολυήμερη καλοκαιρινή απεργία για το ασφαλιστικό νομοσχέδιο και όχι για ναυτιλιακά θέματα, τα οποία είχαν επιλυθεί. Και αποφασίστηκε την επομένη της έγγραφης αποδοχής από 3 Υπουργούς, όλων των αιτημάτων των απεργών. Αιτήματα τα οποία λίγους μήνες μετά έγιναν νόμος του Κράτους, όπως ακριβώς διατυπώθηκαν. Αντιθέτως σήμερα, η Βουλή καλείται να ψηφίσει ένα σχέδιο νόμου, το οποίο ο ναυτικός κόσμος έχει απορρίψει, για το οποίο απήργησε και για το οποίο η Κυβέρνηση τον επιστράτευσε. Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου υπό επιστράτευση, όπως θα αποδείξουμε στη συζήτηση επί των άρθρων, αντιφατικό και νομοτεχνικά κακοδιατυπωμένο και γι’ αυτό το καταψηφίζουμε.