Αρθρο του Γιώργου Ανωμερίτη στο "Έθνος"
Δήμαρχοι πολιτών και όχι μηχανισμών
(Εφημερίδα ΤΟ ΕΘΝΟΣ 15.04.06)
Το 2006 είναι εκλογικά έτος Αυτοδιοίκησης. Είναι επόμενο να ξανατεθούν για συζήτηση τα θέματα της Αποκέντρωσης, της Αυτοδιοίκησης, του Δημοκρατικού Προγραμματισμού, αφού η διεύρυνση των δημοκρατικών θεσμών, ο περιφερειακός σχεδιασμός και η συνολική Ανάπτυξη έχουν άμεση σχέση με τις πολιτικές επιλογές και τα αποτελέσματα της εκλογικής αναμέτρησης στον χώρο της Αυτοδιοίκησης.
Είναι γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία έχει διαμορφωθεί ένα σταθερό μοντέλο διοίκησης, το οποίο στη νέα πραγματικότητα ουδείς αμφισβητεί:
Κυβέρνηση, Περιφερειακή Διοίκηση, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και Τοπική Αυτοδιοίκηση, αποτελούν τους 4 πυλώνες της διοικητικής μας δομής. Το πελατειακό κράτος της συγκεντρωτικής δεξιάς αποτελεί παρελθόν ακόμη και για την νεοδεξιά. Παρόλα αυτά απομένουν σημαντικά θέματα για την πλήρη ολοκλήρωση του θεσμού, όσο κι αν αυτά ενοχλούν την κεντρική βουλευτοκρατική μας εξουσία. Σε κάθε περίπτωση, όσοι υπηρετούμε τη φιλοσοφία των αποκεντρωμένων συστημάτων διοίκησης γνωρίζουμε πολύ καλά, ότι αναγκαίος όρος λειτουργίας τους είναι οι κεντρικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί, αν δεν θέλουμε τα συστήματα αυτά να μετεξελιχθούν σε ένα ακόμα επίπεδο πελατειακής εξουσίας.
Μιλώντας στη σύνοδο της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ το 1994 για την Αυτοδιοίκηση, είχα προτείνει να μην ασχολείται η Κ.Ε. κατανέμοντας χρίσματα σε δήμους. Υπενθυμίζω ότι μέχρι τότε η Κ.Ε. συνεδρίαζε ορίζοντας ως υποψήφιους Δημάρχους τους πάντες. Η φράση μου ότι αρνούμαι να συμμετάσχω σε κομματική διαδικασία, ορίζοντας το Δήμαρχο "Τυροσαπουναιϊκων" Αρκαδίας κατεγράφη σε όλες τις παραπολιτικές στήλες. Και ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος γνώριζε την πίστη μου στα αποκεντρωμένα συστήματα διοίκησης είχε πλήρως αποδεχθεί τις εισηγήσεις μου και τις ενέταξε στις Αποφάσεις της Κ.Ε. του Ναυπλίου, παρά τις αντιδράσεις ορισμένων κομματικών στελεχών. Γι αυτό όπως τότε, προτείνω και πάλι να αφήσουμε την Αυτοδιοίκηση στους ανθρώπους της. Το συνεχές καπέλωμα με πολιτικά προβεβλημένα στελέχη δε βοηθά την αυτοδιοίκηση. Αλήθεια, γνωρίζει κανένας, έστω και ένα μεγάλο έργο π.χ. στο Δήμο Αθηναίων, το οποίο να άφησαν βάζοντας τη σφραγίδα τους οι μεγάλοι "πολιτικοί - δήμαρχοι";
Αντιλαμβάνομαι ότι σε ένα αποκεντρωμένο κράτος η επιλογή στελεχών στην αυτοδιοίκηση διευκολύνει την κάθε κυβέρνηση στην εφαρμογή των πολιτικών της. Γι αυτό και αποδέχομαι την κομματική επιλογή στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, αφού οι Νομαρχίες έχουν πλέον αναλάβει σημαντικές αρμοδιότητες του παλαιού συγκεντρωτικού κράτους. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβαίνει στο χώρο των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Γι αυτό και πιστεύω ότι οι Δήμαρχοι πρέπει να προεπιλέγονται από τους πολίτες και όχι από τους κομματικούς μηχανισμούς. Το ΠΑΣΟΚ έκανε προς αυτήν την κατεύθυνση με το νέο του Καταστατικό ένα σημαντικό βήμα, καθιερώνοντας προκριματικές εκλογές με εκλέκτορες όλους τους Δημότες και όχι μόνο τα κομματικά του μέλη. Έστω και φοβικά τη διαδικασία αυτή τολμάει να την εφαρμόσει. Φυσικά πέρα από τις προκριματικές εκλογές μια μόνο ακόμα πιο συμμετοχική λύση υπάρχει για το μέλλον:
Να μη δίδονται χρίσματα στον α΄ γύρο, να μπορούν να είναι υποψήφιοι, όλοι όσοι μπορούν, θέλουν να προσφέρουν και το επιθυμούν, με υπόσχεση ενωτικής στήριξης του πλειοψηφούντος του κάθε πολιτικού χώρου στον β΄ γύρο. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να εμπιστευτούμε τους πολίτες και όχι τους μηχανισμούς, οι οποίοι απλώς αναπαράγουν τον μικρόκοσμο της ιστορικής μας μιζέριας.