Αρθρο του Γιώργου Ανωμερίτη στο "Έθνος"
«Από το χωράφι στο ράφι»
- Παρατηρητήριο Αγροτικών Προϊόντων –
(΄Αρθρο του Γιώργου Ανωµερίτη, Βουλευτή ΠΑΣΟΚ Β΄ Αθήνας,
στην Εφηµερίδα «ΤΟ ΕΘΝΟΣ» 11.06.2005)
Τα στοιχεία τα οποία έδωσε πρόσφατα στη δηµοσιότητα η ΠΑΣΕΓΕΣ είναι πράγµατι αποκαλυπτικά : Το κόστος των τροφίµων, τα οποία φθάνουν στον καταναλωτή, σε σχέση µε τις τιµές που απολαµβάνει ο παραγωγός, είναι οκτώ φορές µεγαλύτερο. Η διαφορά µάλιστα αυτή στα οπωροκηπευτικά - εποχικής απόδοσης - είναι έως και πέντε φορές µεγαλύτερη.
Το θεσµικό πλαίσιο µέσα στο οποίο λειτουργεί η αγορά αγροτικών προϊόντων και οι ανεξέλεγκτοι εµπορικοί µηχανισµοί έχουν δηµιουργήσει δύο βασικές στρεβλώσεις :
• χαµηλές αγροτικές τιµές, άρα χαµηλό εισόδηµα στον παραγωγό.
• µεγάλη επιβάρυνση του καταναλωτή, χωρίς να υπολογισθεί η ποιοτική υποβάθµιση των πωλούµενων προϊόντων, η οποία κυρίως οφείλεται στη νόθευση της κατηγοριοποίησής τους.
Φυσικά, αυτές οι διαφορές µεταξύ τιµών παραγωγού και καταναλωτή, υπήρχαν πάντα στην αγορά. Το κακό, όπως παρατηρεί και η ΠΑΣΕΓΕΣ, έγινε τον τελευταίο καιρό µεγαλύτερο, αφού λόγω των δυσκολιών απορρόφησης αγροτικών προϊόντων, οι τιµές τις οποίες εισπράττει ο παραγωγός είναι πολύ χαµηλότερες, ώστε σε ορισµένες περιπτώσεις, ο αγρότης να πουλά ακόµα και κάτω από το κόστος παραγωγής του προϊόντος του.
Αντιλαµβάνοµαι ότι ο αναγνώστης αυτού του άρθρου καλόπιστα θα αναρωτηθεί: «καλά και εσείς τόσα χρόνια τι κάνατε; αφού ήταν γνωστό το θέµα, γιατί δεν το αντιµετωπίσατε;» Γι’ αυτό θα πρέπει να εκθέσω µια σηµαντική προσπάθεια - µε τη σύµφωνη γνώµη της ΠΑΣΕΓΕΣ - η οποία δυστυχώς χάθηκε στους διαδρόµους των συµφερόντων.
Με Κοινή Υπουργική Απόφαση (Κ.Υ.Α.) το 2001 ιδρύθηκε, µετά από πρότασή µου ως Υπουργού Γεωργίας, το «Παρατηρητήριο Τιµών Αγροτικών Προϊόντων». Το θεσµικό αυτό όργανο «φωτογράφιζε» καθηµερινά τις εποχικές τιµές των παραγοµένων αγροτικών προϊόντων στο χωράφι, τις τοπικές αγορές, τις χονδρικές και λιανικές αγορές στις λαϊκές και τα υπερκαταστήµατα. Προβλεπόταν µηχανισµός ηλεκτρονικής καταγραφής και φυσικά θεσµικής αποτύπωσης των παραβάσεων. Οµηχανισµός του Παρατηρητηρίου ξεκίνησε να λειτουργεί , αλλά πολύ γρήγορα υποβαθµίσθηκε – επί ΠΑΣΟΚ – κάτω από την πίεση διαφόρωνσυµφερόντων. Φυσικά η Κ.Υ.Α. ποτέ δεν καταργήθηκε και οφείλω να οµολογήσω, ότι ο σηµερινός Υπουργός Ανάπτυξης, ενδιαφέρθηκε για την ενεργοποίηση του µηχανισµού αυτού, αντίθετα µε τον επί τηςΓεωργίας συνάδελφό του, ο οποίος δεν τον στηρίζει, αφού δεν λειτουργεί. Σηµειωτέον ότι η αδρανοποίηση του θεσµού αυτού οφείλεται κυρίως στους µηχανισµούς του πρώτου Υπουργείου.
Με αφορµή τη διαπίστωση της ΠΑΣΕΓΕΣ, µε την οποία δεν µπορεί παρά να συµφωνήσει κανείς, τίθενται τρία ερωτήµατα, των οποίων όµως η προώθηση λύσεων απαιτεί ευρύτερη πολιτική συµφωνία :
• Είναι σε θέση το συνεταιριστικό αγροτικό κίνηµα να αναπτύξει τη συνεταιριστική επιχειρηµατικότητα, ώστε να παράγονται υψηλής και σταθερής ποιότητας προϊόντα, τα οποία θα αναγνωρίζουν οι καταναλωτές; Μπορεί να αποδεχθεί ένα νέο σύστηµα πιστοποίησης και φορολογικών ελέγχων στην εµπορική διαδικασία ;
• Είναι σε θέση το συνεταιριστικό αγροτικό κίνηµα, να προωθήσει πολιτικές συνεργατισµού µε µεγάλες επαγγελµατικές οµάδες συµφερόντων και ιδιαίτερα φορέων εργαζοµένων;
• Είναι σε θέση το κράτος ρυθµιστής, χωρίς να παρεµβαίνει άµεσα στις λειτουργίες της αγοράς, να ασκήσει τουλάχιστον το ρυθµιστικό του ρόλο; Με άλλα λόγια µπορούµε, µε διακοµµατική συµφωνία, να θεσµοθετήσουµε Νοµοθετικά πλέον το «Παρατηρητήριο Αγροτικών Προϊόντων»;
Αντιλαµβάνοµαι ότι οι πολιτικές, οι οποίες θα συζεύξουν το χωράφι µε το ράφι, δεν είναι αρεστές στους διαπλεκόµενους ενδιάµεσους της αγοράς, της πολιτικής και ορισµένων επαγγελµατικών εξουσιών. Μήπως τουλάχιστον η τοπική αυτοδιοίκηση και οι ΜΚΟ, που εκπροσωπούν µεγάλες κοινωνικές οµάδες που ψωνίζουν στο ράφι, µπορούν να συνεννοηθούν µε εκείνους που παράγουν στο χωράφι;