Αρθρο του Γιώργου Ανωμερίτη στο "Έθνος"
«Περιαστικά Δάση και Βιώσιμη Αθήνα»
ΑΡΘΡΟ του Γιώργου Ανωμερίτη - Βουλευτή ΠΑΣΟΚ Β' Αθήνας στην Εφημερίδα «ΤΟ ΕΘΝΟΣ» 11 Ιουλίου 2007
Με βάση τη Συνταγματική επιταγή για την υποχρέωση του Κράτους να προστατεύει το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον (άρθρο 24) και τις Αποφάσεις και τους Κανονισμούς της Ε.Ε. για τη δασική στρατηγική της Ένωσης, καταρτίσθηκαν το 2000 για την περίοδο 2000-2010 τα αναπτυξιακά προγράμματα Δασοπονικών πολιτικών. Βασικός τους στόχος, στα πλαίσια των πολιτικών για την Ανάπτυξη της Υπαίθρου, ήταν η αειφορική διαχείριση, η διατήρηση της βιοποικιλότητας και ο πολυλειτουργικός ρόλος των δασών της χώρας, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η διατήρηση των δασικών πόρων και προσόδων και να παρέχεται η μεγίστη δυνατή προστασία στο σύνολο των δασικών συστημάτων.
Από το 2000 όμως και μετά βάση και των σύγχρονων κλιματικών και κοινωνικών δεδομένων υπήρξε μια επιλεκτική στροφή προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης, αναβάθμισης και προστασίας των περιαστικών δασών.
Τρεις ήταν κυρίως οι λόγοι προτεραιότητας στα περιαστικά δάση:
(α) η δυνατότητα εύκολης πρόσβασης στους πολίτες των αστικών κέντρων σε οργανωμένα δασικά συστήματα για άθληση, αναψυχή και πολιτισμό. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα χρήσιμο για τους εργαζόμενους, οι οποίοι δε διαθέτουν επαρκή χρόνο και χρήματα για να επισκεφθούν απομακρυσμένες δασικές εκτάσεις.
(β) η προστασία των εδαφών από τη διάβρωση, την κατολίσθηση και την προστασία κατοικημένων περιοχών από φυσικές καταστροφές και
(γ) η αποτροπή περαιτέρω καταστροφών από πυρκαγιές, οι οποίες μοναδικό στόχο έχουν την επέκταση της άναρχης δόμησης στις παρυφές των αστικών κέντρων.
Ξεπερνώντας τις δυσκολίες του καθορισμού της νομικής έννοιας του περιαστικού δάσους, το 2000 ξεκίνησε η καταγραφή του αντικειμένου και των αντοχών των επιμέρους συστημάτων, ο προσδιορισμός του πλαισίου διαχείρισής τους και ο συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων με κύριο εκφραστή τους Ο.Τ.Α. και τους Αναπτυξιακούς Συνδέσμους των Ο.Τ.Α..
Δυστυχώς κοντόφθαλμες και μη οραματικές πολιτικές επιλογές δεν επέτρεψαν την εξέλιξη της εφαρμογής των πορισμάτων της Ειδικής Επιτροπής, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν διαθέσιμοι πόροι από το Γ' ΚΠΣ, των οποίων το 70% για τα δάση, ούτως ή άλλως έπρεπε να κατευθυνθεί προς τους Ο.Τ.Α. και τους φορείς του.
Η καταστροφή ενός εθνικού Δρυμού, όπως η Πάρνηθα, αποτελεί τεράστιο έγκλημα, το οποίο βαρύνει εξίσου τα τρία συνυπεύθυνα Υπουργεία, Εσωτερικών, Γεωργίας και Δημόσιας Τάξης, τα οποία απέδειξαν, ότι ουδέν έπραξαν για να αποτρέψουν την καταστροφή. Ο άδενδρος περιβάλλων χώρος της Αθήνας άρχισε συστηματικά να αναδασώνεται από το 1877. Φωτιές από τότε υπήρξαν πολλές, καμιά όμως τόσο καταστροφική και μάλιστα χωρίς ακραία καιρικά στοιχεία (άνεμοι), όπως αυτή της Πάρνηθας. Γι αυτό πέρα από τις πολιτικές ή άλλες ευθύνες, το 2007 θα πρέπει να γίνει ορόσημο για μια συγκροτημένη στρατηγική ανάπτυξη των περιαστικών δασικών συστημάτων της Μητροπολιτικής Αθήνας, μέσα από τους ακόλουθους κύριους άξονες:
1.- Να συσταθεί Φορέας Διαχείρισης Περιαστικών Δασών της Πρωτεύουσας με ξεχωριστούς συμβούλους διαχείρισης για τα πέντε βουνά της, το Αιγάλεω, το Ποικίλο 'Ορος, την Πάρνηθα, την Πεντέλη και τον Υμηττό.
2.- Να καθορισθεί άμεσα η νομική έννοια του περιαστικού δάσους και το πλαίσιο διαχείρισής τους, με ακριβή καθορισμό των επιτρεπτών επεμβάσεων.
3.- Να συγκεντρωθούν όλες οι υπάρχουσες μελέτες και να συνταχθεί ένα συνολικό πλαίσιο διαχείρισης, υποχρεωτικό για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
4.- Με εξαίρεση τον εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, να μεταβιβασθούν μέσω προγραμματικών συμβάσεων στους Ο.Τ.Α. και στους Συνδέσμους τους όλες οι περιαστικές εκτάσεις.
5.- Να διοχετευθεί για την ύδρευσή τους, το σύνολο του δευτεροβάθμιου καθαρισμού νερών της Ψυτάλλειας. (1 εκ. κ.μ. ημερησίως!). Δάσωση χωρίς νερό δε γίνεται και το μόνο χαμηλού κόστους νερό, το οποίο διαθέτει το Λεκανοπέδιο είναι αυτό της Ψυτάλλειας, το οποίο χύνεται στη θάλασσα.
6.- Να διατεθούν από το Δ' Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης το 80% των αναγκαίων πόρων για την προστασία του περιβάλλοντος της Αθήνας για την ανάπτυξη του περιαστικού οικοσυστήματος.
7.- Να αποσπασθούν άμεσα στο Φορέα Διαχείρισης επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων (δασολόγων, περιβαλλοντολόγων, αρχιτεκτόνων τοπίου, οικολόγων, ορνιθολόγων, οικονομολόγων) προκειμένου το master plan, το οποίο θα καταρτισθεί, να ενέχει το σύνολο των απαιτούμενων δράσεων.
8.- Να συνταχθούν προγράμματα ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών και δημιουργία εθελοντών πολιτών για τη στήριξη και προστασία των περιαστικών δασών.
Η θετική εμπειρία, η οποία ξεκίνησε το 2000 με την υπογραφή 308 προγραμματικών συμβάσεων παραχώρησης περιαστικών οικοσυστημάτων από το Υπουργείο Γεωργίας σε ισάριθμους δήμους της χώρας, πρέπει να συνεχισθεί, αφού όλοι πλέον σήμερα παραδέχονται ότι μόνο από αποκεντρωμένους φορείς και με κοινωνική συμμετοχή μπορούν να σωθούν και να αναπτυχθούν οι πνεύμονες πρασίνου, οι οποίοι βρίσκονται γύρω από τα αστικά κέντρα της χώρας. Ήδη χάθηκε ένα κοινοτικό προγραμματικό πλαίσιο, χωρίς καμιά ουσιαστική συμβολή στην ανάπτυξη των δασικών οικοσυστημάτων. Χωρίς να παραβλέπουμε το σύνολο του ορεινού και ημιορεινού χώρου της χώρας και την αξιοποίηση των πηγών του δασικού της πλούτου, ας θέσουμε επιτέλους μέσα στους γενικούς και έναν ειδικό στόχο: την προστασία και ανάπτυξη των περιαστικών συστημάτων και ιδιαίτερα εκείνου της Πρωτεύουσας.